Rivierkreeften

Astacoida

In Nederland komen negen soorten rivierkreeften voor. Dat zijn er best veel en je zou denken dat dat goed is, maar gek genoeg is het tegendeel waar. Acht van deze negen soorten horen namelijk helemaal niet in Nederland thuis. De meesten komen uit Noord-Amerika. Soms kunnen planten en dieren die hier van oorsprong niet thuishoren een eigen plekje vinden in de Nederlandse natuur zonder dat dat moeilijkheden oplevert, maar soms veroorzaken ze grote problemen. In dat laatste geval noem je zulke soorten planten of dieren ‘invasieve exoten’ en bij de Amerikaanse rivierkreeften is dat helaas het geval. 

Er zijn een aantal redenen dat deze rivierkreeften schadelijk zijn. De eerste is dat ze een schimmel bij zich dragen waar ze zelf niet ziek van worden, maar die dodelijk is voor de enige inheemse Nederlandse rivierkreeft: de Europese rivierkreeft. Deze kwam ooit op meerdere plekken in Nederland voor. Toen de Amerikaanse rivierkreeften rond 1950 in Nederland kwamen, zorgde de schimmel ervoor dat de Europese rivierkreeft binnen enkele tientallen jaren bijna helemaal uitstierf in ons land. De schimmel wordt ook wel de kreeftenpest genoemd. De Europese rivierkreeft komt nu in Nederland nog maar op 1 plek voor.

Een andere reden dat deze rivierkreeften schadelijk zijn, is dat ze zeer vraatzuchtig zijn en zich enorm snel verspreiden en voortplanten. Door vraat-, graaf- en knipactiviteiten kunnen ze ervoor zorgen dat alle water- en oeverplanten soms volledig verdwijnen. Daarna wordt het water troebel en vind je er weinig ander leven meer. Ook kunnen ze met het graven van gangen schade toebrengen aan dijken en wegen. De Europese rivierkreeft kwam maar op een aantal plekken voor in beken, zoals in Drenthe, Gelderland en Noord-Brabant waar hij geen problemen veroorzaakte, maar de Amerikaanse rivierkreeften kunnen in bijna alle soorten zoet water leven en hebben dus een veel grotere verspreiding. 

Ondanks de problemen die ze veroorzaken blijven het indrukwekkende en interessante dieren om te zien in het wild, bijvoorbeeld als je er ooit één vangt met een schepnet. De soorten zijn niet allemaal even makkelijk uit elkaar te houden. Met behulp van deze zoekkaart (download) kun je acht van de rivierkreeften die in Nederland voorkomen herkennen. De Calicotkreeft is nog niet zo lang in Nederland en staat nog niet op deze kaart, maar de verwachting is dat ook deze invasieve exoot Nederland snel gaat veroveren.