Schaatsenrijders

Gerridae

Het is niet moeilijk om te bedenken hoe de schaatsenrijders aan hun naam komen. Als je er eentje vindt in een vijver en deze een tijdje in de gaten houdt, ben je er snel uit! Net als bootsmannetjes zijn schaatsenrijders wantsen die houden van het water, maar in plaats van onderwater leven ze op het water! Doordat ze heel licht zijn en hun gewicht goed verdelen met hun lange poten, kunnen schaatsenrijders op het wateroppervlak staan zonder er doorheen te zakken. Op de overgang van water naar lucht zit een lichte spanning op het water, dit heet oppervlaktespanning en het is sterk genoeg om hele lichte dingen te dragen. Naast schaatsenrijders maken bijvoorbeeld ook vijverlopers, waterspinnen en springstaartjes er gebruik van. Je kunt de oppervlaktespanning zwakker maken door bijvoorbeeld zeep aan het water toe te voegen. Op water met zeep zouden deze beestjes niet kunnen lopen. Je moet natuurlijk geen zeep in de natuur gebruiken, maar je kunt dit wel thuis testen! Vul thuis een bakje met water en plaats heel voorzichtig een heel licht voorwerp dat niet uit zichzelf drijft, bijvoorbeeld een naald, op het wateroppervlak. Als dat gelukt is, voeg dan wat zeep aan het water toe. Je zult zien dat de oppervlaktespanning het voorwerp dan niet meer kan dragen en dat het zinkt. 

Er is een goede reden voor schaatsenrijders om precies op het water te willen leven. Er is namelijk altijd veel voedsel te vinden! Insecten die in het water vallen zijn vaak hulpeloos en dus makkelijke prooien. De schaatsenrijders kunnen zulke prooien ook makkelijk vinden, doordat ze de trillingen die een spartelend insect in het water veroorzaakt kunnen voelen met hun poten. Rond een grotere prooi, zoals een te water geraakte honingbij, verzamelen zich soms grote groepen schaatsenrijders die allemaal een graantje mee hopen te pikken van de feestmaaltijd!

Net als bootsmannetjes kunnen de meeste volwassen schaatsenrijders prima vliegen, maar doen ze dat eigenlijk alleen om van het ene water naar het andere te komen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld nieuw leefgebied koloniseren. De soort op de foto is een rossige schaatsenrijder. Deze soort is in Nederland zeer zeldzaam en is alleen bekend van Terschelling en twee locaties in Noord-Brabant. Klik maar eens op het kaartje. Kortgeleden is de soort voor het eerst ook in Groningen gevonden, maar dit staat nog niet op de kaart.