© Zwarte els - Alnus glutinosa

Zwarte els

(Alnus glutinosa)

Vliegtijd: maart - april

De zwarte els is een boom die in uitzonderlijke gevallen tot wel 24 meter hoog kan worden. De soort is te herkennen aan zijn donkere uiterlijk. De schors van de els is zwart-bruin en sterk gegroefd. De knoppen van de wilg zijn paars. Na de bloeiperiode is de boom gemakkelijk te herkennen aan de elzenproppen, dit zijn verhoute vrouwelijke katjes. Jonge twijgen zijn een beetje driehoekig en kunnen enigszins kleverig aanvoelen door hun harsklieren, dit in tegenstelling tot de witte els waarvan de twijgen rond zijn en niet kleverig aanvoelen.

Het wortelstelsel van de zwarte els is vrij diep en uitgebreid. De wortels bevatten wortelknollen die wel meer dan 5 centimeter groot kunnen worden. Wortelknollen ontstaan door middel van samenwerking (symbiose) tussen bacteriën en planten, waarbij de bacteriën in de wortelknolletjes leven. De bacteriën binden stikstof uit de lucht en geven dit door aan de plant. Hierdoor is de plant minder afhankelijk van stikstof uit de bodem. In ruil hiervoor geeft de plant suikers aan de bacteriën, waar zij weer van kunnen leven.

Zwarte els komt overal in Nederland wel voor. De boom groeit eigenlijk wel op alle gronden, maar heeft wel de voorkeur voor nattere biotopen, zoals waterkanten, beek- en rivieroevers, broekbossen en moerassen. In het uiterste noorden van Europa komt de soort niet voor. Verder heeft de boom een heel groot verspreidings-gebied. Zelfs in het aangrenzende deel van West-Azië, de Zwarte Zee, Noord-Irak en Noordwest-Afrika.